BÍCH KHÊ

TỲ BÀ

Nàng ơi! Tay đêm đang giăng mềm
Trăng đan qua cành muôn tay êm
Mây nhung pha màu thu trên trời
Sương lam phơi màu thu muôn nơi

Vàng sao nằm im trên hoa gầy
Tương tư người xưa thôi qua đây
Ôi! Nàng năm xưa quên lời thề
Hoa vừa đưa hương gây đê mê

Cây đàn yêu đương làm bằng thơ
Cây đàn yêu đương run trong mơ
Hồn về trên môi kêu: em ơi
Thuyền hồn không đi lên chơi vơi

Tôi qua tìm nàng vay du dương
Tôi mang lên lầu lên cung thương
Tôi không bao giờ thôi yêu nàng
Tình tang tôi nghe như tình lang

Yêu nàng bao nhiêu trong lòng tôi
Yêu nàng bao nhiêu trên đôi môi
Đâu tìm Đào Nguyên cho xa xôi
Đào Nguyên trong lòng nàng đây thôi

Thu ôm muôn hồn chơi phiêu diêu
Sao tôi không màng kêu: em yêu
Trăng nay không nàng như trăng thiu
Đêm nay không nàng như đêm hiu

Buồn lưu cây đào tìm hơi xuân
Buồn sang cây tùng thăm đông quân
Ô hay buồn vương cây ngô đồng
Vàng rơi! Vàng rơi: Thu mênh mông.

     Lời bình của Đặng Huy Giang:

     Sinh thời, Bích Khê có hai câu thơ ca ngợi vẻ đẹp của một người con gái, hay đến mức cổ điển: “Nàng là tuyết hay da nàng tuyết điểm/ Nàng là hương hay nhan sắc lên hương?”

     Về mặt hình thức: “Tỳ bà” sử dụng toàn vẫn bằng qua 7 khổ thơ, 28 câu trong thể thơ “trường thiên bảy chữ” truyền thống.

    Về mặt nội dung: Tuy chỉ thuần túy là một lời tỏ tình nối dài nhưng đã tạo dựng được những cung bậc lạ lẫm, đa thanh, đa sắc, hàm chứa tâm trạng say mê, đắm đuối không dứt.

      Khổ kết của “Tỳ bà” mang đến một cảm giác lay gợi, đưa tình cảm vào một không gian mở:

Ô hay buồn vương cây ngô đồng

Vàng rơi! Vàng rơi! Thu mênh mông…

    Với “Tỳ bà”, một lần nữa, Bích Khê chứng tỏ sự phong phú khôn cùng của tiếng Việt và khả năng điều từ khiển ngữ của một tài thơ.